Światowa Organizacja Zdrowia definiuje otępienie (inaczej zwane demencją) jako zespół zaburzeń funkcji poznawczych (pamięci, myślenia, rozumowania, zdolności uczenia się, liczenia, oceny sytuacji, orientacji), który jest spowodowany uszkodzeniami mózgu. Najczęściej otępienie spowodowane jest nieuleczalnymi chorobami otępiennymi o postępującym przebiegu. Mimo to dzięki postępowi nauki można wpływać na łagodzenie i spowolnienie ich objawów. Ponadto otępienie może być spowodowane potencjalnie odwracalnymi przyczynami: guzami mózgu, pourazowymi krwiakami podtwardówkowymi, zakażeniami (np. kiła, HIV), wodogłowiem normotensyjnym, czy chorobami metabolicznymi (np. nadczynność czy niedoczynność tarczycy).
Wśród chorób otępiennych rozróżniamy:
- Chorobę Alzheimera – stanowi od 50 do 70 procent przypadków wszystkich otępień.[1] Więcej o chorobie Alzheimera dowiesz się tutaj.
- Otępienie czołowo-skroniowe – choroba polegająca na powstawaniu zmian zanikowych w obrębie przednich części płatów skroniowych oraz płatów czołowych. Otępienie czołowo-skroniowe może mieć kilka postaci. Są to: choroba Picka, wariant skroniowy FTD, wariant czołowy FTD, wariant behawioralny FTD i postępująca afazja bez płynności mowy. Otępienie czołowo-skroniowe stanowi od 20 do 25 procent przypadków otępień.[2]
- Otępienie z ciałami Lewy’ego – choroba otępienna, którą powoduje odkładanie się w mózgu nieprawidłowych złogów białek, tzw. ciał Lewy’ego. Występowanie ciał Lewy’ego jest charakterystyczne nie tylko dla otępienia, ale również w innych chorobach neurodegeneracyjnych, np. chorobie Parkinsona. Otępienie z ciałami Lewy’ego odpowiada za 10-30 procent wszystkich przypadków otępienia.[3]
- Otępienie naczyniopochodne – Jest to duża grupa zaburzeń, za którymi stoją różne przyczyny. Wśród typów otępienia naczyniopochodnego można wyróżnić otępienie wielozawałowe (spowodowane wielokrotnymi małymi udarami mózgu), otępienie poudarowe (będące wynikiem pojedynczego udaru mózgu), a także leukoencefalopatię podkorową, zwaną inaczej chorobą Binswangera, która może zostać wywołana przez nieleczone nadciśnienie tętnicze. Otępienie naczyniopochodne niekiedy współistnieje z chorobą Alzheimera, w takim wypadku mówimy o otępieniu mieszanym. Otępienie naczyniopochodne stanowi 10-15 procent wszystkich przypadków chorób otępiennych.[4]
[1] Biechowska D., Orłowska E. Neuropsychologiczna charakterystyka wybranych zespołów otępiennych, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 2012, tom 8, nr 2 (2012), s. 70.
[2] Ibidem.
[3] Ibidem.
[4] Ibidem.